Monday, September 29, 2014

HỒ TRANH MONET



Nguyễn Thị Khánh Minh

 

Monet. Water lilies

Màu thốt lên
Kéo muộn phiền ra khỏi năm tháng
Lily tràn không gian
Tràn xanh lời nuôi nấng ấp ưu của nước

Có ai vừa tắt đèn trong căn nhà gỗ
Ngủ thiếp, đêm yên bình
Khoảnh khắc lời ru
Đánh thức tất cả những giấc mộng trần gian
Trời ngon đất ngọt
Ánh mắt nồng nàn hồ tím
Lily thì thầm
Ngủ yên em nghe

Mầu loang dần
Pha tím những bức tường bao quanh
Đóa lily nở im lặng trên chiếc bàn có đèn ngủ
Thắp vuông đêm hồ xanh
Trăng vỗ sóng voan ô cửa
Cắp giấc mơ tình nhân
Vào phương trời âm thanh mộng mị
Đêm mềm mại võng
Ngủ yên nghe, em…

Buổi sáng thức dậy
Màu tím xanh hồ Monet tràn ban mai
Tôi nhìn bằng ánh mắt  lily
Trong mùi thơm cà phê starbucks
Chiếc bánh nửa mặt trăng còn thơm mùi đêm
Và tôi bỗng nói một lời dịu dàng
Trong căn phòng yên lặng

2014
NTKM

TMBTCP. NHỮNG TIẾNG ĐÀN CỦA LÁ KHI TRỞ MÙA



nguyễn xuân thiệp
 
 

Autumn leaves by Jimmy Jam

Một hôm, bé Nguyệt Quỳnh lúc ấy 5 tuổi ở Ponchatoula, Louisiana, đi học về mang theo mấy chiếc lá vàng khô. Bé nói với mẹ bé: Con sẽ xếp những chiếc lá này thật thẳng để mẹ cho vào thư gởi cho ông bà. Sau đó, bé gọi điện cho ông bà biết là bé đã cho mấy chiếc lá vào thùng thư, ít hôm nữa ông bà sẽ nhận được.
Ôi, bé ơi, ông bà đã nhận được những chiếc lá của bé. Những chiếc lá thật đẹp ấy đã gợi cho ông nhiều ý nghĩ và cảm xúc. Vâng, những chiếc lá mùa thu…
  
   Hôm nay, khi mùa thu bắt đầu vàng trong cây lá và ánh nắng đã nhạt màu, Nguyễn xin được cùng bạn đọc một lần nữa tìm về những chiếc lá trong những câu thơ lãng đãng mà vô cùng sâu thẳm.
   Trước hết với  Seamus Heaney. Đây, chúng ta nghe lời kể của Huệ Trân:
   "Tình cờ, lật một trang sách, bắt gặp hai câu thơ của thi sỹ Seamus Heaney, người đoạt giải Nobel văn chương năm 1995:
"The riverbed, dried up, half full of leaves,
Us, listening to a river in the trees."
   "Không biết hai câu này trích từ một bài thơ nào của ông, hay đây là bài thơ ngắn đã thừa sức trải dài tới mốc điểm giá trị văn học cao quý, được thế giới công nhận?
"Nửa lòng sông cạn, lá rơi đầy,
Ta nghe sông chảy xiết trong cây."
   "Ngay khi đọc hai câu thơ nguyên bản bằng Anh-ngữ thì lạ thay, không suy nghĩ gì mà trong tôi bỗng bật ra hai câu phỏng dịch Việt-ngữ, tưởng như những giòng chữ này đã nằm sẵn trong tàng thức tự bao giờ!
   "Và cũng lạ thay, tôi chợt nhìn thấy tôi là lòng sông cạn, là đám lá khô; đồng thời, cũng là con sông thầm lặng chảy trong cây cao, trong lá chết."
   Nguyễn cũng công nhận hai câu thơ dịch của Huệ Trân rất đạt, vừa cô đọng, đầy chất thơ và chuyển được ý tưởng sâu sắc, tinh tế của thơ đến người đọc. Từ đó, ta cảm nhận được cái ý vạn vật nhất thể trong trời đất.
   Với Ernest Hemingway, dường như cũng vậy. Nhắc đến Ernest Hemingway, mọi người hầu như chỉ nhắc đến những cuốn tiểu thuyết làm nên tên tuổi của ông -như For Whom The Bell Tolls, A Farewell to Arms, The Snows of Kilimanjaro, The Old Man and The Sea... Người ta không biết rằng, Hemingway còn làm thơ, và làm thơ khá nhiều.
   Bài elegy (bi ca) ông viết cho một người bạn, đã ra đi (Gene Van Guilder) chỉ có sáu dòng ngắn nhưng nói lên biết bao ý tình. Viết cho bạn cũng là viết cho chính mình. Bài thơ ngắn này đã được khắc trên bia mộ ông trong nghĩa trang, nằm ở cuối phía bắc, thành phố Ketchum thuộc tiểu bang Ohio, là nơi cư ngụ cuối cùng của ông.
 Best of all he loved the fall
 The leaves yellow on the cottonwoods
 Leaves floating on the trout streams
 And above the hills
 The high blue windless skies
 Now he will be a part of them forever
Chàng yêu nhất mùa thu
Những chiếc lá vàng trên cây bông vải
Những chiếc lá bập bềnh trong dòng suối cá hương
Và trên những ngọn đồi kia
Là bầu trời cao, xanh, lặng gió
Giờ đây chàng là một phần của tất cả đến muôn đời
(theo Trần Mộng Tú)
   Cũng cái ý con người với cây lá, bầu trời kia là một, bây giờ và cả đến thiên thu.
   Như thế đấy, ôi thơ và mùa thu!

   Và sau đây là một bài thơ của e. cummings cũng tả cảnh mùa thu mà Nguyễn rất yêu thích:

a wind has blown the rain away and blown
the sky away and all the leaves away,
and the trees stand.   I think i too have known
autumn too long

                       (and what have you to say,
wind wind wind - did you love somebody
and have you the petal of somewhere in your heart
pinched from dumb summer?
                                          O crazy daddy
of death dance cruelly for us and start
the last leaf whirling in the final brain
of air) Let us as we have seen see
doom's integratuon............ a wind has blown the rain

away and the leaves and the sky and the
trees stand;
                the trees stand.         The trees,
suddenly wait against the moon,s face

ẸE. Cummings


ngọn gió thổi cơn mưa bay đi
thổi. bầu trời
bay đi. và thổi
những chiếc lá bay đi
riêng hàng cây đứng lại. và tôi
tôi biết mùa thu đã quá lâu rồi
(và bạn. bạn có gì để nói
hỡi gió. gió ơi. gió ơi. gió đã từng yêu ai
và gió có giữ cánh hoa của nơi nào đó. trong tim
cánh hoa. bị bứt ra từ mùa hè câm?
                                                     Này. hỡi ông bố già điên
của cái chết. hãy nhảy điệu múa ác. cho chúng tôi xem. và làm
chiếc lá cuối cùng quay. quay. trong ký ức lâm chung
của khí trời.)
                    Thôi hãy để cho mọi người nhìn thấy
sự hòa nhập tận tuyệt......và gió thổi mưa
bay đi
thổi lá. và bầu trời. bay đi
riêng hàng cây. đứng lại
                                        hàng cây đứng lại. Hàng cây
đứng đợi. và chợt nghểnh nhìn. khuôn mặt của vầng trăng (NXT)

   Đẹp quá, phải không bạn? Sự chuyển đổi cho ta thấy vẻ nhiệm màu của tạo vặt và lòng ta chợt ngân lên những tiếng đàn của lá trong cây khi trở mùa. Ai đó dưới trời thu có chia chung mối đồng cảm?
NXT

ĐÁNH MẤT CẢ NIỀM TIN



Đoàn Minh Đạo



Trẻ em tị nạn Kurd Syria nhận nước và thực phẩm sau khi vượt
qua  biên  gíới  Thổ-Syria.   (Photo by Stringer / Getty Images.)


Khi sợi thòng lọng xiết lên trên đài giảo hình Czech
Và đôi chân người bơi trong không
Đạp vỡ vụn hình tượng loài người
Sự chết uyên bác thăm dò mọi nơi chúng đến
Kinh cầu hồn Zavis điểm những vần thơ vô nghĩa chìm Kinh đô thống khổ
Từ  huyệt đêm Auschwitz nhà thơ lầm lũi băng qua khu phố lịch sử tồi tàn  
Chàng cũng không nuốt trôi phần sữa đen của Rose
Đã gieo mình xuống dòng sông nọ
Mây nước lêu bêu bên những mộ phần
Người phù phiếm lặp lại những câu thơ lỗi thời  
Cúi mình xưng tụng quyền lực
Lạy cha dưới đãy quần cha chúng tinh ma hôn hít
Không chỉ mình cha ngay cả chúng với nhau
Mọi hứa hẹn chính trị đều một màu tín lý
Tôi nhìn người trực cảm
Tôi là ai đánh mất cả niềm tin.

Có những đêm thao thức
Giữ một thư tịch tội ác không hề tiết lộ
Đen đậm tách Cafe Americano không chiều rạng
Mùa Thu nhiếp nắng nguồn cội mình trên không
Bông hồng vô xứ
Bóng ngựa thồ cuối đường niên thiếu cửa mở
Thi nhân nằm dài kiên cố như tầng hầm chôn quá khứ chiến tranh
Xám ngoét tro than vùi lấp
Ngoài khung kính ám mốc ẩm ướt
Là khuôn mặt miễn nhiễm sự ác
Bỏ ngoài Luận chiến Von Clausewitz
Buông tay Hổ trướng khu cơ
Xin buông tha những đôi mắt trẻ thơ tị nạn Syria
Nhà nước nào tông giáo nào đỡ được em
Tôi nhìn em trực cảm
Tôi là ai đánh mất cả niềm tin.


ĐOÀN-MINH-ĐẠO